Diep in het archeologische park vlak buiten het centrum van Cuzco liggen de ruïnes van Sacsayhuamán. Dit kolossale stenen complex was een fort en tempel ineen. Het bevindt zich op een steile heuvel boven de stad en getuigt van het vernuft van de Inca-bouwkunst. Woon er traditionele Inca-ceremonies bij en bewonder de structuur van het gebouw, die uit grote kalksteenblokken zonder cement bestaat.
In zijn hoogtijdagen bestond Sacsayhuamán uit drie stenen torens en enkele gebouwen waarin 5000 soldaten konden worden gehuisvest. Na de val van het Inca-rijk diende het complex als steengroeve. Tegenwoordig staan er alleen nog drie rijen zigzaggende muren. Wandel eromheen en let op de enorme stenen, de grootste die ooit in een Inca-ruïne zijn aangetroffen. Sommige van deze stenen zijn meer dan 3meter hoog en wegen meer dan 91.000 kilo. De grootste is zelfs 8,5meter hoog.
Let op de manier waarop de blokken met diverse vormen precies in elkaar grijpen. Op de grond zijn drie grote concentrische cirkels te zien. Deze ringen zijn de overblijfselen van de fundamenten van de hoofdtoren van het fort. Archeologen denken dat de Inca's Cuzco hebben gebouwd in de vorm van een poema en dat Sacsayhuamán de kop van het dier vormde. De muren zouden dan de tanden van de poema zijn.
Sacsayhuamán is meer dan een toeristische attractie het vervult namelijk een belangrijke ceremoniële rol tijdens het Inca-zonnefeest Inti Raymi. Dit feest duurt een week. In de hele stad zijn er dan straatmarkten en livemuziek, met als hoogtepunt op 24juni een ceremonie op het grote vlakke terrein buiten de vesting. Honderden lokale bewoners brengen in bijzondere traditionele kostuums offers en voeren rituele dansen uit.
De kolossale blokken steen van Sacsayhuamán zijn te bezichtigen op 2kilometer ten noorden van het hoofdplein van Cuzco. Boek een excursie vanuit het stadcentrum of ga met de taxi. De wandeling van een half uur loopt over steil terrein en leidt naar een hoogte van 3700meter. Voor het archeologisch park geldt een entreeprijs. Hierbij is toegang tot enkele andere archeologische locaties inbegrepen, waaronder Qenqo en Tambomachay.
