Het is moeilijk te geloven - maar er is geen enkele twijfel - dat deze kleine boom met zo slanke ledematen dat ze op ijzeren krukken moeten worden ondersteund, de oudste historisch geverifieerde boom ter wereld is (2250 jaar). Sindsdien is het nooit meer zonder zijn erfelijke bedienden en zorg geweest, tot het einde toe, van de koningen van het land. Nog tijdens het bewind van koning Keerti Sri Rajasingha werd er een muur om de boom gebouwd. In 1966 werd deze omheind met een gouden balustrade. De grote oude Singalese boeddhistische monumenten van Anuradhapura zijn geclusterd rond deze Peepal-boom (ficus religiosa) genaamd Sri Maha Bodhi, een jonge boom van de Peepal Tree in Buddha Gaya, Noord-India, in wiens schuilplaats Gautama Boeddha de hoogste verlichting bereikte. Het jonge boompje werd in de 3e eeuw voor Christus door de boeddhistische non Sanghamitta, de dochter van koning Asoka van India, naar Sri Lanka gebracht. Ten noorden van de goed beschermde en goed versierde boom zijn drie grote kloosters: de Mahavihara, de Abhayagiri en de Jetavana.

Het Abhayagiri-klooster, dat zich uitstrekt over een gebied van 200 hectare, werd gesticht door koning Valagamba, ook bekend onder Vattagamini Abhaya (109 v.Chr.-89-77 v.Chr.), nadat hij voor de tweede keer op de troon was beklommen, waarbij de Dravidische indringers het zwaard en vuur hadden genomen. Het klooster werd gebouwd na de vernietiging van de Jain-hermitage, wiens ascetische Giri koning Valagamaba had beschimpt terwijl hij 14 jaar geleden op de vlucht was voor indringers uit Zuid-India. Het klooster werd geschonken aan de boeddhistische monnik Thera Mahatissa als blijk van dankbaarheid voor de morele en materiële steun verleende de koning, in een tijd van tegenspoed, in ballingschap een leger op te bouwen om zijn koninkrijk terug te krijgen. De belangrijkste stoepa in het Abhayagiri-klooster, Abhayagiri Stupa, werd gebouwd over een voetafdruk van Boeddha. De Bo-boom in het klooster is een uitloper van de Sri Maha Bodhi-boom, ook in Anuradhapura. Toen het voor het eerst werd gebouwd, was Abhayagiri Dagoba de op één na hoogste dagoba in Sri Lanka, met een hoogte van 370 ft.

Isurumuniya-tempel, gebouwd door koning Devanampiyatissa, ligt dicht bij de Royal Pleasure Gardens aan de kant van Tisaweva (regenwaterreservoir van Tissa). De Isurumuniya-tempel, gedeeltelijk gebouwd in een grot met een prachtig zwembad aan de voorkant en met een rotsblok aan de achterkant muur, is een schatkamer van prachtig gebeeldhouwde stenen sculpturen. De rotswand die aan de achterkant van de vijver grenst, is goed versierd met een paar prachtige rotstekeningen. Een daarvan is van een kudde olifanten die de indruk wekken van hun speelse capriolen in de vijver. Het beeldhouwwerk heeft ook de majesteit van de leiderolifant van de kudde. De andere is van een edele ruiter en zijn paard. Ook bij de tempel is een gevierd beeldhouwwerk op een plaat graniet genaamd 'Isurumuniya lovers'. Dit is nu verplaatst naar het Isurumuni Archeologisch Museum. De geliefden worden geïdentificeerd als de zoon van koning Dutugamunu, Saliya en zijn niet-koninklijke gemalin Asokamala, het ultieme lissom vrouwen met weergaloze schoonheid.

Thuparama dagoba, 20 m hoog en 60 voet in diameter, een van de kleinste van de oude stoepa's werd gebouwd door koning Devanampiya Tissa in de derde eeuw voor Christus. Van Thuparama dagoba wordt aangenomen dat het het sleutelbeenrelikwie van Boeddha bevat. Tegen de zevende eeuw werd de stoepa gerenoveerd door koning Aggabodhi de tweede in de 7e eeuw. De sierlijke monolithische pilaren eromheen ondersteunden ooit een cirkelvormig dak, waardoor het heiligdom een Vata Dage (rond - relikwie - huis) een typisch Singalees architectonisch kenmerk was. Het dak bestaat vandaag niet. Oorspronkelijk gebouwd in de oude architecturale traditie van een "padie - hoop" -vorm, dateert de huidige "bel" -vorm uit renovatie in 1862. Ten zuidoosten van Thuparama dagoba zijn de ruïnes van een ziekenhuis, zoals blijkt uit de aanwezigheid van een intacte geneeskrachtige trog, een oliebad dat in een stuk steen is uitgehouwen.

De massieve koepel van de Jetavanarama Dagoba steekt uit boven het hele oostelijke deel van Anuradhapura. Gebouwd in de 3e eeuw door Mahasena, was het oorspronkelijk misschien 120 meter hoog, maar tegenwoordig is het ongeveer 70 meter - vergelijkbaar met de Abhayagiri. Toen het werd gebouwd, was het vrijwel zeker het op twee na hoogste monument ter wereld, de eerste twee waren Egyptische piramiden. De enorme, bolvormige vorm is niet gepleisterd en zou uit meer dan 90 miljoen stenen bestaan.